TEMEL ELEKTRİK KURSLARI

Dikkat! Sadece bilgi amaçlıdır. Elektrik kurslarımız yoktur.

Meslek kurallarına saygılı, iş emniyeti konusunda dikkatli, şantiyesinde hem kendini hem de diğer işçileri koruyacak önlemler alan bir ustaya her zaman ihtiyaç vardır. Bunun için elektrik kurslarına gitmeyi ihmal etmeyiniz.

TEMEL ELEKTRİK KURSLARI

OBJEKTİF 
1.Basit bir elektrik tesisatı yapmak ve bu tesisatın bakım-onarımını sağlamak

2.Can ve mal güvenliğini sağlamak amacı ile elektrikten korunma kurallarını bilmek
3.Elektrik şeması okuyabilmek

  PROGRAM 

1.ELEKTRİK : TEMEL KAVRAMLAR 
•Elektriğin tabiatı hakkında bilgiler
•Elektrik devreleri, jeneratörler, elektrikle çalışan aletler, anahtarlar, sigortalar, gerilim, akım, direnç
•Uygulamalar 

2.ELEKTRİK ŞEMALARI : GÜÇ VE KUMANDA ELEMANLARI
•Şemalar ve semboller
•Aynı devrenin farklı şekillerde gösterilmesi
•Alternatif ve doğru akım jeneratörleri
•Elektromanyetik nedir tanımı ve elemanları : Röle - kontaktör - darbe akım anahtarları
•Vavien devresinin incelenmesi
•Transformatörler, trifaze sistem ve asenkron motorlar hakkında temel bilgiler
 
3.ELEKTRİK DEVRELERİNİN KORUNMASI
•Elektrik devreleri hakkında bilgiler
•Aşırı akım ve korunma elemanları
•Elektrik tesisatında seçicilik kavramı
•Elektrikçi için gerekli olacak üç aletin ( Mültimetre-pense ampermetre - devamlılık testi )
kullanılmasına dair pratik yapmak

  SÜRE
•40 Saat ( 5 gün )

  KİMLERE
•Elektrik bilgisi olmayanlara 

http://amperwat.free.fr/

ELEKTRİK AKIMI NEDİR ?

Bir cismin yapısında bulunan elektron sayısında bir değişiklik olduğu zaman, bu cisim elektrik ile yüklüdür.
Elektron ilavesinde bu cisim eksi elektrik ile yüklü olur
Elektron kaybında ise bu cisim artı elektrik ile yüklü olur

Aynı işaretli kutuplar birbirlerini iterler, zıt işaretli kutuplar ise birbirlerini çekerler.
Bir A cisminin eksi elektrik ile yüklü olduğunu yani serbest elektronlar çoğunlukta, diğer bir B cisminin ise artı elektrik ile yüklü yani serbest elektronlar azınlıkta olduğunu düşünelim ve şimdi bu iki cismi bir iletken yardımı ile birbirlerine bağlayalım, bu durumda elektronların fazla olduğu A cisminden B cismine bir elektron akışı olur, işte buna elektrik akımı denir.
  Özetlersek : 

Elektrik akımı : Serbest elektronların bir iletkenin içinde dolaşmasına elektrik akımı denir.

Elektrik akımının uluslar arası normlara göre akış yönü + dan - ye doğrudur
buna karşılık elektronların gerçek akış yönü ise - den + ya doğrudur 

Elektrik akımının uluslar arası normlara göre akış yönü artı dan eksi ye doğrudur

Elektronların gerçek akış yönü ise eksi den artı ya doğrudur

http://amperwat.free.fr/

KAPI OTOMATİĞİ NASIL ÇALIŞIR ?

Kapı otomatiği üzerinde, bobin, kurma kolu, sürgü kolu, yerine getirme yayı mandalı 

ve palet gibi elemanlar bulunmaktadır. 

Mekanik parçaların oluşturduğu kilit sistemi bobinin enerjilenmesi ile harekete geçerek

kapı üzerindeki kilidi açar. Kapı otomatiği daima, sürgülü kilitle birlikte kullanılır 

ve bina kapısının iç tarafına monte edilir. Sürgü kolu, küçük bir zincir yardımıyla 

kilit sürgüsüne, kurma kolu ise, kapı mesnedindeki duvara bağlanır. 

Bina kapısı kapatılınca, kurma yayı gergin duruma gelir ve kurma yayına bağlı 

sürgü kolu çekilmek ister, fakat sürgü kolu pimi ve palet üzerindeki tırnağa takılı 

bulunan mandal nedeni ile çekilemediği için sürgü kolu hareket edemez ve kapı açılmaz.

Kapının açılması için:

- paletin çekilmesi ve mandalın tırnaktan kurtulması gerekir.

Butona basıldığında bobin enerjilenir, bobin mıknatıslanarak paletini çeker ve 

mandal tırnaktan kurtulur. Böylece gergin durumdaki kurma yayı, sürgü kolu 

piminin mandal üzerindeki yerinden kurtulmasını sağlar. Sürgü kolu çekilerek 

kilidi ve dolayısıyla kapıyı açar. Kapı açıldıktan sonra yerine getirme yayı yardımıyla 

sürgü kolu pimi, mandal üzerindeki oyuğa girer ve kapı otomatiği tekrar kurularak 

yeniden çalışmaya hazır hale gelir.

Tam korumalı bir kapı otomatiği şeması

AKILLI SAYACIN RÖLE İLE BİRLİKTE GECE TARİFESİNİ DEVREYE SOKMA PRENSİBİ

entraidelec.com sitesinin içindekiler Creative Commons by-nc-sa sözleşmesiyle korunmuştur. Aşağıdaki şema ve açıklamaları Fransızca EntraidElec sitesinden tercüme edilmiştir.

RÖLE NEDİR ?
Röle bir elektrik anahtarıdır. Her türlü kumanda butonları ile çalışması sağlanır. Diğer bir deyişle kontakların açılıp kapanmaları için harici bir güce ihtiyaç duyarlar. Bir elektrik devresini uzaktan kumanda etmeye yararlar. Başlıca parçaları, bir kumanda bobini ( elektromıknatıs) ve güç kontaklarıdır.ÇALIŞMA PRENSİBİ:Aşağıdaki şemada göreceğiniz gibi bir rölede iki ayrı devre bulunmaktadır. Birincisi kumanda devresi, bu devrede bir elektromanyetik bobin bulunmaktadır, ikincisi ise güç devresidir. Bu devre mekanik elemanlardan (kontaklardan) oluşur.

Kumanda devresindeki bobin beslendiği anda bir manyetik alan yaratacaktır, manyetik alan güç kontaklarını kapatacak ve bu kontaklardan geçen güç akımı elektrikli aletlerin çalışmasını sağlayacaktır.

Akıllı sayacın röle ile birlikte gece tarifesini devreye sokma prensibi :

Şemadaki Fransızca kelimelerin tercümesi :

Le relais heures creuse: Gece tarifesi rölesi

Bobine (commande): Bobin ( kumanda)

Contacs (puissance): Kontaklar ( güç ) 

Dij.: Otomatik sigorta

A1-A2 : Monofaze röle bobinleri

Contacs EDF : EDF Fransız elektrik idaresi ve burada görülen kontak akıllı sayacın kontağı 

HP heures pleines : Dolu saatler anlamına gelir ve gündüz tarifesini temsil eder.

Gündüz tarifesinde ( Heures pleines - HP ):

1-Akıllı sayaç kontağı açık

 2-Röle bobininde besleme yok 

3-Güç kontakları açık 

4-Şofbende besleme yok (su ısınmıyor)

Gece tarifesinde ( Heures creuse - HC ):

1-Akıllı sayaç kontağı kapalı

2-Röle bobininde besleme var. manyetik alan yaratıyor

 3-Güç kontakları kapalı

4-Şofbende besleme var (su ısınıyor)

http://amperwat.free.fr/

ELEKTRİK TESİSATÇILARINA 10 ÖNEMLİ TAVSİYE

Bir elektrik tesisatı, evinizde bulunan bütün elektrikli aletleri problemsiz çalıştırmalıdır. Daha projet aşamasında, günlük hayatı kolaylaştırıcı ve konforlu etkenler göz önüne alınmalıdır. 4 numaralı tavsiyede göreceğiniz gibi bir evde konforlu ve emniyetli bir yaşam için gerekli olacak minimum bir tesisata ihtiyaç vardır. 8 numaralı tavsiyede ise topraklamanın önemini göreceksiniz.

1- Kaçak akım karşı koruma

Dağıtım panosundaki ana şalter genellikle iki kutupludur ve kaçak akım koruması ise 500 mA dir. Eğer ana şalterinizde kaçak akım koruması yoksa panoya derhal ana şalterden sonra bir veya iki adet kaçak akım korumalı şalter ilave etmelisiniz. Özellikle prizler, banyo mutfak tesisatları yüksek koruma kapasiteli ( en az 30mA)  kaçak akım devre kesicileri ile korunmalıdır.

2- Her devrenin başlangıcındaki koruma ve kesiciler

Normlara uygun bir elektrik tesisatında, her devrenin başlangıcında iki kutuplu ( faz + nötr ) bir koruma sigortası bulunur. Bu bir otomatik sigorta veya kartuş sigortalı bir devre kesici olabilir. Otomatik sigortalar işletme açısında büyük bir kolaylık sağlar.

Kablo kesitlerine göre sigortaların maximum değerleri :

Kablo Kesiti	Kartuşlu sigorta	Otomatik sigorta
1.5 mm²	10 A	16 A
2.5 mm²	20 A	25 A
4.0 mm²	25 A	32 A
6.0 mm²	32 A	38 A

3- Devreler

Her devre sadece bir görev yapmak için tesis edilmelidir. Bütün devreye faz ve nötrle aynı kesitte olan bir topraklama kablosu çekilmelidir. 
Her devrede en fazla 5 adet paralel devre olmalıdır. ( 5 adet priz , 5 adet ışık veya 5 adet elektrikli radyatör gibi )

Tesisat kablo renkleri : Topraklama kablosu : İki renklidir, yeşil ve sarı dan oluşur
 Nötr kablosu : Açık mavi 
Faz kablosu : Genellikle kırmızı, kahverengi veya siyah kullanılır.

 Örnek devreler için bakır kablo kesitleri :

Işık devresi	1.5mm²
Priz devresi 16 A	2.5mm²
Su ısıtıcı devresi	2.5mm²
Çamaşır makinası devresi	2.5mm²
Bulaşık makinası devresi	2.5mm²
Fırın devresi	4.0mm²
Isıtma devresi 2300 W a kadar	1.5mm²
Isıtma devresi 4600 W a kadar	2.5mm²

4- Bir evdeki en az priz ve ışık devre adetleri

Ev bölümleri	Sabit ışık devresi	16A priz	16A özel priz	16 veya 20A priz veya buat	32A priz veya buat
Oturma odası	1	5	0	0	0
Yatak odası	1	3	0	0	0
Mutfak	1	4	1	1	1
Banyo	1	1	1	0	0
Giriş-hol	1	1	0	0	0
Wc	1	0	0	0	0
Diğer bölümler	1	1	0	0	0

Yukarıdaki örnek sadece minimum güçteki bir ev için verilmiştir. Daha fazla güç ve konfor için,  projelendirilme safhasında yeni hesaplar yapılmalıdır.

5- Elektrikli aletler ve prizler

Bütün elektrik prizlerinde muhakkak topraklama elemanı olmalıdır. 16 A lik prizlerde ise çocukların emniyeti için priz delikleri kapaklı mekanizmaya sahip olmalıdır.
-Çamaşır makinası 16 A lik priz
-Bulaşık makinası 16 A lik priz
-Sadece bir tek fırın 16 A lik priz
-Endüstriyel fırın 32 A lik priz veya bağlantı buatı
-Diğer bütün aletler 16 A lik priz

6- Banyo elektrik tesisatı

Banyo elektrik tesisatı, banyodaki 3 volüm göz önüne alınarak tasarlanmalıdır.

Volüm 1 : Hemen küvetin üstünde kalan boşluk, yerden yüksekliği 2,25m dir. Ayrıca küvetin altında kalan boşluk fakat bir şartla buraya ulaşmak için herhangi bir alete ihtiyaç olmayacak. Bu volüm için müsade edilen elektrikli aletler IP x 4 koruma sınıfına sahip olmalıdır. Örneğin elektrikli su ısıtıcısı plastik borularla bağlanmış olacak ve 30 mA lik kaçak akım korumalı bir otomatik sigorta ile korunacaktır.
Volüm 2 : Küvetin 60 cm uzağındaki hacimdir ve yerden yüksekliği 2,25m dir. Bu volüm için müsade edilen elektrikli aletler IP x 3 koruma sınıfına sahip olmalıdır. Elektrikli su ısıtıcısı plastik borularla bağlanmış olacak ve 30 mA lik kaçak akım korumalı bir otomatik sigorta ile korunacaktır. Traş makinesi için izolasyon transformatörlü bir prize müsade edilebilir.
Volüm 3 : Volüm 2 den 2,40 m uzaklıkdaki hacimdir ve yerden yüksekliği tavana kadardır. Bu volüm için müsade edilen elektrikli aletler IP x 1 koruma sınıfına sahip olmalıdır. Elektrikli su ısıtıcısı plastik borularla bağlanmış olacak ve 30 mA lik kaçak akım korumalı bir otomatik sigorta ile korunacaktır. Topraklı ve suya karşı korumalı aydınlatma armatürleri bu volüme monte edilebilir.

Dikkat ! metal duylu ve sadece kablo uçlarından sarkan ampullerin kullanılması yasaktır 

7- Banyo eşdeğer potansiyel topraklama bağlantısı

Eşdeğer potansiyel topraklama, bir mekanda (banyoda volüm1-volüm2- volüm3) bulunan bütün metal elemanlar ve boruların topraklama sistemine bağlanması demektir. 
Örneğin :

• - Sayaçtan önceki tüm su boruları
• - Şehir gazı dağıtım sistemi boruları
• - Genel ısıtma santrali 
• - Depolanmış gaz tankerleri
• - Bir evin metalik olan kapı ve pencer çerçeveleri

Eşdeğer potansiyel topraklama kablosunun kesiti minimum 6 mm² veya en azından, ana topraklama kablosunun kesitinin yarısı kadar olmalıdır. Bu topraklama kablosunun metalik kısımlara bağlantısı özel kablo pabuçlarıyla olmalıdır.

8-Topraklama sistemi

Topraklama sistemi hakkındaki her şey için lütfen, bu konuyla ilgili yazımızı okuyunuz.                    

Unutmayınız !  iyi bir topraklama ancak '' kaçak akım üniteli '' otomatik sigorta ile beraber çalışırsa koruyucu olur.

9- Elektrik malzemeleri kalitesi

Bütün elektrik malzemeleri, kablolar, devre kesiciler, sigortalar, borular, anahtarlar, prizler, şalterler v.s. TSE damgasını taşımalıdır.

10-Yönetmeliklere uygun elektrik tesisatı

Elektrik tesisatları " Bayındırlık ve İskan Bakanlığının-Enerji bakanlığının" nın hazırladığı yönetmelikler doğrultusunda yapılmalıdır. Bu yönetmeliklere uygun yapılmayan elektrik tesisatları hem can hem de mal güvenliği açısından çok tehlikeli sonuçlar doğurabilir.
Gerekli bilgileri ilgili bakanlıkların veya Elektrik Mühendisleri odası http://www.emo.org.tr sitelerinden bulabilirsiniz

http://amperwat.free.fr/

MÜSTAKİL BİR EVİN ELEKTRİK TESİSAT ŞEMASI

Ev dağıtım panosunun amacı, tesisatımızdaki her devreyi ayrı ayrı korumaktır.
Dağıtım panosundaki ana prensip, herhangi bir devrede bir arıza olduğunda diğer devrelerin serviste
kalmalarını sağlamaktır. Bu yüzden sigortaların seçimi çok önemlidir.
Bir dağıtım panosu tesisattaki devre sayısı ve toplam güç hesaplanarak hazırlanır.
İç tesisat yönetmeliğinin kararları kesinlikle uygulanmalıdır.

Klasik bir dağıtım panosunda bulunması gereken elektrik malzemeleri:

1-DIN raylı pano
2-Kaçak akım korumalı Ana şalter
3-Otomatik sigorta 10 A ışık devreleri için
4-Otomatik sigorta 16 A priz devreleri için
5-Otomatik sigorta 20 A bulaşık, çamaşır makinaları devreleri için
6-Otomatik sigorta 32 A fırın devreleri için
7-Topraklama barası
  Unutmayın banyo tesisatı linyesi, çok hassas, kaçak akım korumalı sigortalar ile korunmalıdır. 

Bir dağıtım panosundaki koruma - ölçme aletleri ve elektrik şemasında gösterilişleri 

ŞİMDİ BU PANOMUZDAKİ DEVRELERİ İNCELEYELİM: 
 
Panomuzdaki devreleri korumak için Ana sigortamız 15 - 45 A akım ayarlı ve 500 mA sabit, kaçak akım koruma üniteli bir devre kesicidir. Sırasıyla diğer sigortalarımız ise şu özelliklere sahiptir. 
 
1 numaralı devremiz koridor aydınlatma devresidir. Bu devrede darbe akım anahtarı telerüptör kullanılmıştır, 10A otomatik sigorta bu devreyi korumaktadır. Kablo kesiti 1,5 mm² dir, kablo renkleri kırmızı-mavi-kahverengi ve sarı/yeşil dir. 
 
2 numaralı devremiz oturma odası, yatak odası, mutfak ve tuvalet aydınlatma devresidir, 10A otomatik sigorta bu devreyi korumaktadır. Kablo kesiti 1,5 mm² dir, kablo renkleri kırmızı-mavi-kahverengi ve sarı/yeşil dir. 
 
3 numaralı devremiz banyo aydınlatma devresidir, 10A ve 30mA kaçak koruma üniteli otomatik sigorta bu devreyi korumaktadır. Kablo kesiti 1,5 mm² dir, kablo renkleri kırmızı-mavi-kahverengi ve sarı/yeşil dir. 
 
4 numaralı devremiz banyo, oturma odası ve koridor prizleri devresidir, 20A ve 30mA kaçak koruma üniteli otomatik sigorta bu devreyi korumaktadır. Kablo kesiti 2,5 mm² dir, kablo renkleri kırmızı-mavi ve sarı/yeşil dir. 
 
5 numaralı devremiz mutfak ve yatak odası prizleri devresidir, 20A ve 30mA kaçak koruma üniteli otomatik sigorta bu devreyi korumaktadır. Kablo kesiti 2,5 mm² dir, kablo renkleri kırmızı-mavi ve sarı/yeşil dir. 
 
6 numaralı devremiz bulaşık yıkama makinası prizi devresidir, 20A ve 30mA kaçak koruma üniteli otomatik sigorta bu devreyi korumaktadır. Kablo kesiti 2,5 mm² dir, kablo renkleri kırmızı-mavi ve sarı/yeşil dir. 
 
7 numaralı devremiz su ısıtıcı makinası prizi devresidir, 20A otomatik sigorta bu devreyi korumaktadır. Kablo kesiti 2,5 mm² dir, kablo renkleri kırmızı-mavi ve sarı/yeşil dir. 
 
8 numaralı devremiz elektrikli fırın prizi devresidir, 32A ve 30mA kaçak akım koruma üniteli otomatik sigorta bu devreyi korumaktadır. Kablo kesiti 4 mm² dir, kablo renkleri kırmızı-mavi ve sarı/yeşil dir. 
 
9 numaralı devremiz zil kumanda devresidir, 10A otomatik sigorta bu devreyi korumaktadır. Kablo kesiti 1,5 mm² dir, kablo renkleri kırmızı-mavi-kahverengi ve sarı/yeşil dir. 

 

DİKKAT ! 30 mA lik kaçak akım koruma üniteli ev sigortasının normal çalışması için :                                                                                                                                                                                                                                       
1-Metal gövdeli bütün elektrikli ev cihazlarının (çamaşır,bulaşık makinaları,buzdolabı,fırın ) gövdeleri mutlaka topraklanmalıdır. 

2-Topraklı prizlerde sıfırlama bağlantısı yapılmamalıdır. (Nötür ve toprak klemensleri arasında köprü yapmak yasaktır) 

3-30 mA lik kaçak akım koruma üniteli ev sigortaları 1faz + nötür bağlantılı olmalıdır. 

http://amperwat.free.fr/

ELEKTRİK TEKNİSYENİNİN TAKIM ÇANTASI VE ALETLERİ

Elektrik tesisatçısına şantiyede gerekli olacak el aletleri :
1-Çok bölümlü takım çantası     
2-Sıva teknesi
3-Mala
4-Çekiç                                     

5-Kazı kalemi, çelik kalem
6-Duvarcı çelik kalemi
7-Takoz ve dübel yuvası açıcı
8-Açılı kesme kutusu
9-Tahta testeresi
10-Marangoz rendesi
11-Çizim cetveli
12-Çekül
13-Metre
14-Düzeç,tesviye aleti,terazi
15-Boyalı çizgi ipi
16-Marangoz kalemi
17-Kablo açma pensesi

18-Elektrikçi makası
19-Elektrikçi bıçağı
20-Kaynak lambası
21-Metal testeresi
22-Eğe , törpü
23-Vida yivi açan çelik pafta
24-Vida yuvasına diş açmakta kullanılan kılavuz
25-Çeşitli ,düz ve izole gerilimi 1000 volt olan tornavidalar
26-Çeşitli, yıldız ve izole gerilimi 1000 volt olan tornavidalar
27-Çeşitli anahtarlar
28-Çok amaçlı ve izole gerilimi 1000 volt olan pense
29-Düz ve izole gerilimi 1000 volt olan pense
30-Küçük ve büyük boy ,izole gerilimi 1000 volt olan yan keski
31-Kablo pabucu sıkma pensesi
32-Kargaburun pense
33-Çeşitli boyda merdivenler
34-Yapı iskelesi

         

http://amperwat.free.fr/