Bir elektrik tesisatı, evinizde bulunan bütün elektrikli aletleri problemsiz çalıştırmalıdır. Daha projet aşamasında, günlük hayatı kolaylaştırıcı ve konforlu etkenler göz önüne alınmalıdır. 4 numaralı tavsiyede göreceğiniz gibi bir evde konforlu ve emniyetli bir yaşam için gerekli olacak minimum bir tesisata ihtiyaç vardır. 8 numaralı tavsiyede ise topraklamanın önemini göreceksiniz.
1- Kaçak akım karşı koruma
Dağıtım panosundaki ana şalter genellikle iki kutupludur ve kaçak akım koruması ise 500 mA dir. Eğer ana şalterinizde kaçak akım koruması yoksa panoya derhal ana şalterden sonra bir veya iki adet kaçak akım korumalı şalter ilave etmelisiniz. Özellikle prizler, banyo mutfak tesisatları yüksek koruma kapasiteli ( en az 30mA) kaçak akım devre kesicileri ile korunmalıdır.
2- Her devrenin başlangıcındaki koruma ve kesiciler
Normlara uygun bir elektrik tesisatında, her devrenin başlangıcında iki kutuplu ( faz + nötr ) bir koruma sigortası bulunur. Bu bir otomatik sigorta veya kartuş sigortalı bir devre kesici olabilir. Otomatik sigortalar işletme açısında büyük bir kolaylık sağlar.
Kablo kesitlerine göre sigortaların maximum değerleri :
| Kablo Kesiti | Kartuşlu sigorta | Otomatik sigorta |
| 1.5 mm² | 10 A | 16 A |
| 2.5 mm² | 20 A | 25 A |
| 4.0 mm² | 25 A | 32 A |
| 6.0 mm² | 32 A | 38 A |
3- Devreler
Her devre sadece bir görev yapmak için tesis edilmelidir. Bütün devreye faz ve nötrle aynı kesitte olan bir topraklama kablosu çekilmelidir.
Her devrede en fazla 5 adet paralel devre olmalıdır. ( 5 adet priz , 5 adet ışık veya 5 adet elektrikli radyatör gibi )
Tesisat kablo renkleri : Topraklama kablosu : İki renklidir, yeşil ve sarı dan oluşur
Nötr kablosu : Açık mavi
Faz kablosu : Genellikle kırmızı, kahverengi veya siyah kullanılır.
Örnek devreler için bakır kablo kesitleri :
Işık devresi
|
1.5mm²
|
Priz devresi 16 A
|
2.5mm²
|
Su ısıtıcı devresi
|
2.5mm²
|
Çamaşır makinası devresi
|
2.5mm²
|
Bulaşık makinası devresi
|
2.5mm²
|
Fırın devresi
|
4.0mm²
|
Isıtma devresi 2300 W a kadar
|
1.5mm²
|
Isıtma devresi 4600 W a kadar
|
2.5mm²
|
4- Bir evdeki en az priz ve ışık devre adetleri
| Ev bölümleri | Sabit ışık devresi | 16A priz | 16A özel priz | 16 veya 20A priz veya buat | 32A priz veya buat |
| Oturma odası | 1 | 5 | 0 | 0 | 0 |
| Yatak odası | 1 | 3 | 0 | 0 | 0 |
| Mutfak | 1 | 4 | 1 | 1 | 1 |
| Banyo | 1 | 1 | 1 | 0 | 0 |
| Giriş-hol | 1 | 1 | 0 | 0 | 0 |
| Wc | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Diğer bölümler | 1 | 1 | 0 | 0 | 0 |
5- Elektrikli aletler ve prizler
6- Banyo elektrik tesisatı Bütün elektrik prizlerinde muhakkak topraklama elemanı olmalıdır. 16 A lik prizlerde ise çocukların emniyeti için priz delikleri kapaklı mekanizmaya sahip olmalıdır.
-Çamaşır makinası 16 A lik priz
-Bulaşık makinası 16 A lik priz
-Sadece bir tek fırın 16 A lik priz
-Endüstriyel fırın 32 A lik priz veya bağlantı buatı
-Diğer bütün aletler 16 A lik priz
Banyo elektrik tesisatı, banyodaki 3 volüm göz önüne alınarak tasarlanmalıdır.
Volüm 1 : Hemen küvetin üstünde kalan boşluk, yerden yüksekliği 2,25m dir. Ayrıca küvetin altında kalan boşluk fakat bir şartla buraya ulaşmak için herhangi bir alete ihtiyaç olmayacak. Bu volüm için müsade edilen elektrikli aletler IP x 4 koruma sınıfına sahip olmalıdır. Örneğin elektrikli su ısıtıcısı plastik borularla bağlanmış olacak ve 30 mA lik kaçak akım korumalı bir otomatik sigorta ile korunacaktır.
Volüm 2 : Küvetin 60 cm uzağındaki hacimdir ve yerden yüksekliği 2,25m dir. Bu volüm için müsade edilen elektrikli aletler IP x 3 koruma sınıfına sahip olmalıdır. Elektrikli su ısıtıcısı plastik borularla bağlanmış olacak ve 30 mA lik kaçak akım korumalı bir otomatik sigorta ile korunacaktır. Traş makinesi için izolasyon transformatörlü bir prize müsade edilebilir.
Volüm 3 : Volüm 2 den 2,40 m uzaklıkdaki hacimdir ve yerden yüksekliği tavana kadardır. Bu volüm için müsade edilen elektrikli aletler IP x 1 koruma sınıfına sahip olmalıdır. Elektrikli su ısıtıcısı plastik borularla bağlanmış olacak ve 30 mA lik kaçak akım korumalı bir otomatik sigorta ile korunacaktır. Topraklı ve suya karşı korumalı aydınlatma armatürleri bu volüme monte edilebilir.
Dikkat ! metal duylu ve sadece kablo uçlarından sarkan ampullerin kullanılması yasaktır
Eşdeğer potansiyel topraklama, bir mekanda (banyoda volüm1-volüm2- volüm3) bulunan bütün metal elemanlar ve boruların topraklama sistemine bağlanması demektir.8-Topraklama sistemi
Örneğin :
- - Sayaçtan önceki tüm su boruları
- - Şehir gazı dağıtım sistemi boruları
- - Genel ısıtma santrali
- - Depolanmış gaz tankerleri
- - Bir evin metalik olan kapı ve pencer çerçeveleri
Eşdeğer potansiyel topraklama kablosunun kesiti minimum 6 mm² veya en azından, ana topraklama kablosunun kesitinin yarısı kadar olmalıdır. Bu topraklama kablosunun metalik kısımlara bağlantısı özel kablo pabuçlarıyla olmalıdır.
Topraklama sistemi hakkındaki her şey için lütfen, bu konuyla ilgili yazımızı okuyunuz.
Unutmayınız ! iyi bir topraklama ancak '' kaçak akım üniteli '' otomatik sigorta ile beraber çalışırsa koruyucu olur.
9- Elektrik malzemeleri kalitesi
Bütün elektrik malzemeleri, kablolar, devre kesiciler, sigortalar, borular, anahtarlar, prizler, şalterler v.s. TSE damgasını taşımalıdır.
10-Yönetmeliklere uygun elektrik tesisatı
Elektrik tesisatları " Bayındırlık ve İskan Bakanlığının-Enerji bakanlığının" nın hazırladığı yönetmelikler doğrultusunda yapılmalıdır. Bu yönetmeliklere uygun yapılmayan elektrik tesisatları hem can hem de mal güvenliği açısından çok tehlikeli sonuçlar doğurabilir.
Gerekli bilgileri ilgili bakanlıkların veya Elektrik Mühendisleri odası http://www.emo.org.tr sitelerinden bulabilirsiniz
