İç tesisat yönetmeliğinde 30 kasım 1995 yapılan değişiklik
Alçak gerilim tesisat yönetmeliğine göre: tali panolarda hayat koruma amaçlı toprak kaçak akım koruma sigortalarının ve ana panolarda ise, sayaçlardan önce yangın koruma amaçlı mühürlenebilir, termik-manyetik şalterlerin kullanılması zorunlu hale getirilmiştir
Alçak gerilim tesisat yönetmeliğine göre: tali panolarda hayat koruma amaçlı toprak kaçak akım koruma sigortalarının ve ana panolarda ise, sayaçlardan önce yangın koruma amaçlı mühürlenebilir, termik-manyetik şalterlerin kullanılması zorunlu hale getirilmiştir
Toprak kaçak akım nedir ?
Üzerinde elektrik bulunan bir kablonun yalıtım hatası (yani izolasyonunda bir hata) sonucu ,iletken kısmının bir metalik gövdeye teması sonucun da, toprağa akan akıma Toprak kaçak akımı denir. Bu akım eğer kontrol edilmezse can ve mal güvenliği için büyük tehlikeler oluşturur.
Toprak kaçak akım sigortalarının Tek fazlı devrede çalışma prensibi :
Akım taşıyan tüm iletkenler faz ve nötr manyetik bir gövde üzerinden bobin yapılarak geçirilir, aynı gövde üzerinde üçüncü bir bobin ise kaçak akımı tespit etme bobinidir. Bu devre üzerinde herhangi bir hata olmadığı sürece
If = In dir. If faz üzerinden geçen akımı In nötr üzerinden geçen akımı gösterir.
Buna karşılık eğer devrede bir yalıtım hatası oluştu ise
If > In yani If - In = Ik dir. Ik yalıtım hatası üzerinden geçen akımı yani kaçak akımı gösterir.
Mıknatıslı gövde üzerindeki üçüncü bobin bu farkı yani Ik akımını tespit eder ve bu bobinle birlikte çalışan röleyi çalıştırarak sigortayı açar, böylece devre elektriksiz kalacağından can ve mal güvenliği sağlanmış olunur.
Toprak kaçak akım sigortalarının Üç fazlı devrede çalışma prensibi :
Üç fazlı kaçak akım şalterinin çalışma prensibi ve mekanik yapısı tek fazlı ile aynıdır. Manyetik gövde üzerinde 3 yerine 5 adet bobinaj bulunur. Akım taşıyan tüm iletkenler fazlar ve nötr manyetik bir gövde üzerinden bobin yapılarak geçirilir, aynı gövde üzerinde beşinci bir bobin ise kaçak akımı tespit etme bobinidir. Bu devre üzerinde herhangi bir hata olmadığı sürece akımların vektörel toplamları :
If1 + If2 + If3 + In = 0 dır
Buna karşılık eğer devrede bir yalıtım hatası oluştu ise
If1 + If2 + If3 + In ≠ 0 yani sıfırdan farklı olur
Mıknatıslı gövde üzerindeki beşinci bobin bu farkı yani kaçak akımı tespit eder ve bu bobinle birlikte çalışan röleyi çalıştırarak sigortayı açar, böylece devre elektriksiz kalacağından can ve mal güvenliği sağlanmış olunur.
Diferansiyel şalterler ve anahtarlar üzerinde bir test düğmesi bulunur, bu test düğmesi yardımı ile periyodik olarak, mesela ayda bir test yapılarak bu şalterlerin arızalı olup olmadığı saptanır. Test düğmesine basıldığı anda bir kaçak akım yaratılır ve rölenin devreyi açması sağlanır.
Üzerinde elektrik bulunan bir kablonun yalıtım hatası (yani izolasyonunda bir hata) sonucu ,iletken kısmının bir metalik gövdeye teması sonucun da, toprağa akan akıma Toprak kaçak akımı denir. Bu akım eğer kontrol edilmezse can ve mal güvenliği için büyük tehlikeler oluşturur.
Toprak kaçak akım sigortalarının Tek fazlı devrede çalışma prensibi :
Akım taşıyan tüm iletkenler faz ve nötr manyetik bir gövde üzerinden bobin yapılarak geçirilir, aynı gövde üzerinde üçüncü bir bobin ise kaçak akımı tespit etme bobinidir. Bu devre üzerinde herhangi bir hata olmadığı sürece
If = In dir. If faz üzerinden geçen akımı In nötr üzerinden geçen akımı gösterir.
Buna karşılık eğer devrede bir yalıtım hatası oluştu ise
If > In yani If - In = Ik dir. Ik yalıtım hatası üzerinden geçen akımı yani kaçak akımı gösterir.
Mıknatıslı gövde üzerindeki üçüncü bobin bu farkı yani Ik akımını tespit eder ve bu bobinle birlikte çalışan röleyi çalıştırarak sigortayı açar, böylece devre elektriksiz kalacağından can ve mal güvenliği sağlanmış olunur.
Toprak kaçak akım sigortalarının Üç fazlı devrede çalışma prensibi :
Üç fazlı kaçak akım şalterinin çalışma prensibi ve mekanik yapısı tek fazlı ile aynıdır. Manyetik gövde üzerinde 3 yerine 5 adet bobinaj bulunur. Akım taşıyan tüm iletkenler fazlar ve nötr manyetik bir gövde üzerinden bobin yapılarak geçirilir, aynı gövde üzerinde beşinci bir bobin ise kaçak akımı tespit etme bobinidir. Bu devre üzerinde herhangi bir hata olmadığı sürece akımların vektörel toplamları :
If1 + If2 + If3 + In = 0 dır
Buna karşılık eğer devrede bir yalıtım hatası oluştu ise
If1 + If2 + If3 + In ≠ 0 yani sıfırdan farklı olur
Mıknatıslı gövde üzerindeki beşinci bobin bu farkı yani kaçak akımı tespit eder ve bu bobinle birlikte çalışan röleyi çalıştırarak sigortayı açar, böylece devre elektriksiz kalacağından can ve mal güvenliği sağlanmış olunur.
Diferansiyel şalterler ve anahtarlar üzerinde bir test düğmesi bulunur, bu test düğmesi yardımı ile periyodik olarak, mesela ayda bir test yapılarak bu şalterlerin arızalı olup olmadığı saptanır. Test düğmesine basıldığı anda bir kaçak akım yaratılır ve rölenin devreyi açması sağlanır.
TOPRAK KAÇAK AKIM ŞALTERİ KULLANILAN DEVRELERDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKLİ KONULAR
- Devredeki faz ve nötr kabloları izole edilmelidir.
- Metal gövdeli bütün elektrikli cihazların ( buzdolabı, çamaşır makinası v.s.) gövdeleri topraklanmalıdır.
- Topraklı prizlerde, topraklama klemensine topraklama kablosu bağlanmalıdır, kesinlikle sıfırlama yapmayınız.
- Bütün buatlarda kablolar klemens kullanılarak ek yapılmalıdır.
- Kaçak akım cihazlarını seçerken, tek fazlı devre için, bir faz ve bir nötr tipinde, üç fazlı devre için üç faz ve bir nötr tipinde şalter seçilmelidir.
Sıfırlama nedir ?: Nötr kablosunu bir köprü yaparak topraklama klemensine bağlamaktır.
